Παγκόσμια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων: 3.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο, περιμένοντας το πολύτιμο δώρο ζωής
Η δωρεά οργάνων πέφτει σε πολλά εμπόδια στην Ελλάδα

Η Παγκόσμια Ημέρα Δωρεάς Οργάνων Σώματος και Μεταμοσχεύσεων γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 28 Οκτωβρίου, με σκοπό να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει πάνω στο θέμα της δωρεάς οργάνων σώματος, που μέσω της μεταμόσχευσης χαρίζουν το πολύτιμο δώρο της ζωής σε πάσχοντες συνανθρώπους μας, οι οποίοι αποκτούν μία δεύτερη ευκαιρία στη ζωή.
3.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο, περιμένοντας το μόσχευμα που θα τους χαρίσει τη ζωή
Ωστόσο, η δωρεά οργάνων πέφτει σε πολλά εμπόδια.
Το μεγάλο και δυσεπίλυτο πρόβλημα σε παγκόσμιο επίπεδο παραμένει το αυξανόμενο χάσμα μεταξύ των διαθέσιμων οργάνων προς μεταμόσχευση και του αριθμού των ασθενών στις λίστες αναμονής. Μόνο στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 3.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο, περιμένοντας το μόσχευμα που θα τους χαρίσει τη ζωή.
Στη χώρα μας, η κατάσταση δεν είναι αισιόδοξη. Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (2005), που είναι ο αρμόδιος φορέας στην Ελλάδα, η αναλογία του αριθμού μεταμοσχεύσεων από πτωματικούς δότες ανά εκατομμύριο πληθυσμού στην Ελλάδα ήταν 5,4 , τη στιγμή που στην Ισπανία ήταν 33,7 , στην Αυστρία 23,8 , στο Βέλγιο 21,7 , στη Γερμανία 12,2 , στη Σουηδία 11 και στην Ελβετία 10,4.
Αυτό οφείλεται κατά κύριο λόγο στην απροθυμία των συγγενών να συναινέσουν στη δωρεά οργάνων προσφιλών τους προσώπων που χάθηκαν. Οι αιτίες της απροθυμίας αυτής είναι, σίγουρα, πολλές, αλλά οι σημαντικότερες πρέπει να αναζητηθούν:
- Στην ελλιπή και πολλές φορές εσφαλμένη ενημέρωση ή παραπληροφόρηση του πληθυσμού, που συχνά πέφτει θύμα διογκωμένης φημολογίας.
- Στην έλλειψη εμπιστοσύνης σε φορείς και γιατρούς και στο φόβο για εμπόριο οργάνων.
- Στις διάφορες προλήψεις και προκαταλήψεις που συνοδεύουν το τέλος της ζωής.
- Ένας από τους σκοπούς του Ε.Ο.Μ. είναι η Ιδέα της Δωρεάς Οργάνων και Ιστών να συνδεθεί με το ευρύτερο πνεύμα του εθελοντισμού και να καθιερωθεί ως πράξη ανθρωπισμού και πολιτισμού από όλους μας, καθώς η δωρεά οργάνων αποτελεί τη βασική προϋπόθεση για την πραγματοποίηση του ιατρικού θαύματος της μεταμόσχευσης. Η μεταμόσχευση αποτελεί τη μόνη θεραπευτική λύση για την τελικού σταδίου ανεπάρκεια καρδιάς, ήπατος και πνεύμονα και την πιο αποτελεσματική λύση για την τελικού σταδίου νεφρική ανεπάρκεια.
Χωρίς όμως κατάλληλα και επαρκή μοσχεύματα αυτή η θεραπευτική λύση δεν είναι εφικτή. Η έλλειψη μοσχευμάτων και η διαρκώς αυξανόμενη ψαλίδα ανάμεσα στα διαθέσιμα προς μεταμόσχευση όργανα και στις ανάγκες των ασθενών, δυστυχώς διευρύνεται συνεχώς και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Για τον λόγο αυτό είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι:
- Η πιθανότητα να χρειαστούμε εμείς οι ίδιοι, κάποια στιγμή της ζωής μας, ένα μόσχευμα είναι πολύ μεγαλύτερη από την πιθανότητα να δωρίσουμε τα όργανα μας μετά θάνατον. Αν περιμένουμε λοιπόν να μας «δωρηθεί» ένα μόσχευμα και με αυτόν τον τρόπο να σωθεί η ζωή μας, δεν είναι εξ ίσου δίκαιο να «δωρίσουμε» και εμείς;
- Η Δωρεά Οργάνων αφορά την προσφορά των οργάνων προς μεταμόσχευση από έναν συνάνθρωπό μας (δότης) που δεν είναι πια στη ζωή. Aπό έναν (1) δότη, μπορούν να σωθούν έως και είκοσι (20) ασθενείς που έχουν ανάγκη από νέα καρδιά, πνεύμονες, ήπαρ, νεφρούς, κερατοειδείς, δέρμα ή και οστά.
- Η Δωρεά Οργάνων πραγματοποιείται μόνο από εγκεφαλικά νεκρούς ανθρώπους, που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Ο εγκεφαλικός θάνατος είναι μία μη αναστρέψιμη κατάσταση που ισοδυναμεί με τον θάνατο και δεν έχει καμία σχέση με τις χρόνιες φυτικές καταστάσεις («κατάσταση φυτού»). Σε περίπτωση εγκεφαλικού θανάτου η οικογένεια του δυνητικού δότη προσεγγίζεται από εξειδικευμένους γιατρούς της Μ.Ε.Θ. και ενημερώνεται για τη δυνατότητα δωρεάς οργάνων του εκλιπόντος. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι πάντοτε ζητείται η συναίνεση ων συγγενών ανεξάρτητα αν ο εκλιπών είχε δηλώσει Δωρητής Οργάνων (είχε κάρτα) εν ζωή. Αυτό γίνεται από σεβασμό στην οικογένεια του δυνητικού δότη, ενώ σχεδόν πάντα η οικογένεια συναινεί όταν ο εκλιπών τους το είχε δηλώσει ή είχε συζητήσει το θέμα με την οικογένεια όσο βρισκόταν ακόμη στη ζωή.
Τα όργανά από πολλούς δυνητικούς δότες δεν αξιοποιούνται προς μεταμόσχευση επειδή δεν είχαν συζητήσει ποτέ όσο ζούσαν με την οικογένειά τους τη θετική τους στάση απέναντι στη Δωρεά Οργάνων.
Ο Εθνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.) είναι ο επίσημος κρατικός φορέας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης που διαμεσολαβεί, ελέγχει και συντονίζει όλες τις σχετικές διαδικασίες από τη Δωρεά ως τη Μεταμόσχευση. - Ένας δότης έχει την δυνατότητα να σώσει έως και 8 συνανθρώπους μας που χρήζουν δωρεάς οργάνων και έως 100 που χρειάζονται ιστούς. Δυστυχώς, η έλλειψη μοσχευμάτων και ο συνεχώς αυξανόμενος αριθμός ασθενών που έχουν ανάγκη από το κατάλληλο μόσχευμα, αποτελούν την σκληρή πραγματικότητα σε παγκόσμιο επίπεδο.
Η εξέλιξη του επιστημονικού τομέα γύρω από το ζήτημα της δωρεάς είναι φανερή. Παρ’ όλα αυτά, δεν αρκεί για να παραμείνουν στην ζωή όλο και περισσότεροι συνάνθρωποί μας. Αυτό που πραγματικά είναι σημαντικό είναι το να μην λέμε ποτέ όχι όταν μπορούμε να σώσουμε μια ανθρώπινη ζωή! Είναι χρέος μας να υιοθετήσουμε και να διαδώσουμε την συγκεκριμένη ιδέα για να μπορέσουμε να εκφράσουμε εμπράκτως την αγάπη μας προς τον πάσχοντα συνάνθρωπό μας που μας χρειάζεται.
Χιλιάδες άνθρωποι περιμένουν με αγωνία ένα μόσχευμα ενώ η έλλειψη διαθέσιμων οργάνων οδηγεί σε μεγάλες λίστες αναμονής, με πολλές περιπτώσεις να μην λαμβάνουν ποτέ το μόσχευμα που θα τους σώσει. Η ενημέρωση της κοινωνίας σχετικά με το συγκεκριμένο θέμα μπορεί να βοηθήσει ώστε να μειωθούν κατά πολύ οι συγκεκριμένες λίστες.
Η ιδιαιτερότητα των μεταμοσχεύσεων οφείλεται στο γεγονός ότι η ανάπτυξη και η διάδοσή τους, δεν εξαρτάται μόνο από την επιστημονική & τεχνολογική πρόοδο, αλλά κυρίως από την ευαισθητοποίηση και συμμετοχή των κοινωνικών φορέων & όλου του κοινωνικού συνόλου. Το σπουδαιότερο παράγοντα στην εξέλιξη των μεταμοσχεύσεων αποτελεί η ύπαρξη ή όχι κατάλληλων και επαρκών μοσχευμάτων. Η έλλειψη μοσχευμάτων και ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός ασθενών που χρήζουν μεταμόσχευσης, δυστυχώς διευρύνεται συνεχώς και μάλιστα σε παγκόσμιο επίπεδο.
ΓΝΩΡΊΖΕΤΕ ΌΤΙ :
- Η πιθανότητα να χρειαστούμε εμείς οι ίδιοι, κάποια στιγμή της ζωής μας, ένα μόσχευμα είναι πολύ μεγαλύτερη από την πιθανότητα να δωρίσουμε τα όργανα μας μετά θάνατον;
- Η Δωρεά Οργάνων πραγματοποιείται μόνο από εγκεφαλικά νεκρούς ασθενείς που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας; Ο εγκεφαλικός θάνατος είναι μη αναστρέψιμη κατάσταση που ισοδυναμεί με τον θάνατο και δεν έχει καμία σχέση με τις χρόνιες φυτικές καταστάσεις.
- Ο Ελληνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων (Ε.Ο.Μ.) είναι ο επίσημος κρατικός φορέας του Υπουργείου Υγείας που διαμεσολαβεί, ελέγχει και συντονίζει όλες τις σχετικές διαδικασίες από τη Δωρεά έως τη Μεταμόσχευση;
- Τα όργανα από πολλούς δυνητικούς δότες δεν αξιοποιούνται προς μεταμόσχευση επειδή δεν είχαν συζητήσει ποτέ εν ζωή με την οικογένειά τους τη θετική τους στάση απέναντι στη Δωρεά Οργάνων;
Πώς μπορούμε να γίνουμε δωρητές οργάνων;
Ο Ελληνικός Οργανισμός Μεταμοσχεύσεων έχει την κυριότητα αυτού του εγχειρήματος. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε εμείς είναι:
(α) να εγγραφούμε στο Μητρώο Δωρητών,
(β) να εγγραφούμε στο Μητρώο Αρνητών και
(γ) να εγγραφούμε στο Μητρώο Δωρεάς.
Σε περίπτωση που δεν έχει γίνει τίποτα από τα παραπάνω, οι συγγενείς ενός κλινικά νεκρού ατόμου έχουν το δικαίωμα να αποφασίσουν για το αν θα προχωρήσουν σε δωρεά οργάνων.