Αυξάνεται το επίδομα ανεργίας - Ανακοινώνεται το ακριβές ποσό από τον Κυριάκο Μητσοτάκη στη ΔΕΘ
Βάσει του κυβερνητικού σχεδιασμού, το επίδομα θα έχει ένα σταθερό τμήμα, ένα μεταβλητό που θα διαμορφώνεται για κάθε δικαιούχο με βάση τα χρόνια εργασίας και τις αποδοχές του ενώ θα περιλαμβάνει και πρόσθετα ποσά

Νέο επίδομα ανεργίας: Η ριζική αναδιάρθρωση στη χορήγηση κοινωνικών επιδομάτων, συμπεριλαμβανομένου του επιδόματος ανεργίας, θα αποτελέσει το κεντρικό θέμα της ομιλίας του Κυριάκου Μητσοτάκη στη ΔΕΘ το μεθεπόμενο Σαββατοκύριακο. Ήδη έχουν ξεκινήσει οι πρώτες συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου με το οικονομικό επιτελείο, με τους κυβερνητικούς αξιωματούχους να παραμένουν προσεκτικοί σχετικά με την έκταση των παροχών. Παράλληλα, ο κ. Μητσοτάκης αναμένεται να επικεντρωθεί σε μεταρρυθμίσεις με ουσιαστικό κοινωνικό αντίκτυπο.
Για το σκοπό αυτό, θα πραγματοποιηθούν αρκετές συσκέψεις στο Μέγαρο Μαξίμου αυτή την εβδομάδα, ώστε να οριστικοποιηθεί το πλάνο της ΔΕΘ.
Την Τρίτη, ο κ. Μητσοτάκης θα επισκεφθεί τη Θεσσαλονίκη, όπου μαζί με τον Άκη Σκέρτσο θα παρουσιάσουν στο Μέγαρο Μουσικής την Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή Ανάπτυξη και την ψηφιακή πλατφόρμα για τα περιφερειακά σχέδια ανάπτυξης. Κατόπιν, θα έχει συναντήσεις με τους παραγωγικούς φορείς της Βόρειας Ελλάδας.
Νωρίτερα, ο κ. Μητσοτάκης θα συναντήσει τους «γαλάζιους» βουλευτές των δύο περιφερειών της Θεσσαλονίκης.
Στο πλαίσιο των μεταρρυθμίσεων με ουσιαστικό κοινωνικό αντίκτυπο εντάσσεται και ο πλήρης ανασχεδιασμός του επιδόματος ανεργίας, που παρουσιάζει αποκλειστικά το «ΘΕΜΑ της Κυριακής». Η κεντρική ιδέα της κυβερνητικής προσέγγισης είναι το επίδομα να μην αποτελεί αντικίνητρο για εργασία, ειδικά σε μια εποχή που η μείωση της ανεργίας είναι αισθητή και για πρώτη φορά μετά από χρόνια κατά τους καλοκαιρινούς μήνες έπεσε σε μονοψήφια ποσοστά. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Στατιστικής Αρχής, τον Ιούνιο η ανεργία μειώθηκε στο 9,6% από 17,5% τον αντίστοιχο μήνα του 2019. Ο αριθμός των απασχολούμενων κατά την ίδια περίοδο αυξήθηκε κατά 405.000 άτομα, φτάνοντας τα 4.293.000 από 3.898.000 το 2019. Για την κυβέρνηση, αυτή η εξέλιξη είναι αποτέλεσμα της οικονομικής πολιτικής της, με μείωση φόρων και προσέλκυση επενδύσεων, η οποία από το 2019 έχει οδηγήσει στη δημιουργία πάνω από 400.000 θέσεων εργασίας. Παρόλο που οι δείκτες της αγοράς εργασίας αρχίζουν να επιστρέφουν στα επίπεδα προ κρίσης και η ανεύρεση εργαζομένων πλέον αποτελεί την κύρια ανησυχία για τις επιχειρήσεις, η κρατική δαπάνη για τα επιδόματα συνεχίζει να αυξάνεται. Με άλλα λόγια, αν και οι άνεργοι μειώνονται, το ποσό των επιδομάτων έχει πολλαπλασιαστεί.
Εξορθολογισμός
Τα στοιχεία της ΔΥΠΑ που έχει στη διάθεσή του το «ΘΕΜΑ» αποκαλύπτουν σημαντικές πληροφορίες. Παρά τη μείωση του ποσοστού ανεργίας, που προβλέπεται να φτάσει το 10,6% το 2024, η δαπάνη του προϋπολογισμού αυξάνεται, αγγίζοντας τα 1,76 δις ευρώ. Αυτή η αύξηση σχετίζεται και με την άνοδο του κατώτατου μισθού, αφού το επίδομα ανεργίας συνδέεται άμεσα με αυτόν. Το ποσό για το 2024 είναι σημαντικά υψηλότερο σε σύγκριση με τα 1,59 δις που διατέθηκαν το 2023, όταν το ποσοστό ανεργίας ήταν 11,6%.
«Οι συνθήκες στην αγορά εργασίας έχουν αλλάξει, και το επίδομα πρέπει να λειτουργεί ως μηχανισμός ταχείας επανένταξης των ανέργων στην παραγωγική διαδικασία, καλύπτοντας τις πραγματικές ανάγκες όλων των κλάδων για εργαζομένους», δηλώνει αρμόδια κυβερνητική πηγή στο «ΘΕΜΑ», εξηγώντας τη φιλοσοφία της επικείμενης ανακοίνωσης του κ. Μητσοτάκη. Ουσιαστικά, η κυβέρνηση σχεδιάζει να αυστηροποιήσει τα κριτήρια για την ένταξη ενός εργαζομένου στην «ομπρέλα προστασίας». Το επίδομα θα είναι ανταποδοτικό και δίκαιο, βασισμένο στον εργασιακό βίο του εργαζομένου, ενώ ταυτόχρονα θα λειτουργεί ως κίνητρο για την ταχύτερη δυνατή επιστροφή στην αγορά εργασίας.
«Σύνθετο» και εμπροσθοβαρές επίδομα
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό της κυβέρνησης που θα παρουσιάσει λεπτομερέστερα ο πρωθυπουργός, το επίδομα θα αποτελείται από ένα σταθερό τμήμα και ένα μεταβλητό, προσαρμοσμένο σε κάθε δικαιούχο βάσει των ετών εργασίας και των αποδοχών του. Επιπλέον, θα περιλαμβάνει πρόσθετα ποσά, όπως επιδόματα για το Πάσχα, τα Χριστούγεννα, παιδιά και μονογονεϊκές οικογένειες. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι το επίδομα δεν θα είναι οριζόντιο και ενιαίο. Για παράδειγμα, διαφορετικό ποσό θα λαμβάνει ένας νέος εργαζόμενος σε σύγκριση με έναν εργαζόμενο με 20 χρόνια εργασιακής εμπειρίας και εισφορών.
Όσον αφορά τη νέα δομή του επιδόματος ανεργίας, το σταθερό του μέρος θα έχει χαρακτήρα εμπροσθοβαρή, ξεκινώντας από υψηλά επίπεδα για να αντιμετωπιστεί το σοκ της μετάβασης στην ανεργία. Στη συνέχεια, θα μειώνεται ανά τρίμηνο, ώστε η μείωση αυτή να λειτουργεί ως κίνητρο για την αναζήτηση εργασίας. Το μεταβλητό τμήμα του επιδόματος θα είναι ανταποδοτικό, δηλαδή, όσο περισσότερο συνεισφέρει ένας εργαζόμενος στο σύστημα, τόσο μεγαλύτερο ποσό θα δικαιούται. Φυσικά, υπάρχουν ακόμη πολλές λεπτομέρειες που πρέπει να οριστικοποιηθούν, όπως το συνολικό και ανώτατο ύψος του επιδόματος, οι δικαιούχοι για 12 μήνες ή μικρότερο διάστημα βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, ο απαιτούμενος χρόνος εργασίας για τη λήψη του επιδόματος και η αναλογία χρόνου εργασίας για κάθε μήνα καταβολής του.
Επιπλέον, η κυβέρνηση σκοπεύει να «διορθώσει» τις προϋποθέσεις για την ένταξη στο επίδομα ανεργίας, οι οποίες τροποποιήθηκαν κατά την περίοδο του κορονοϊού το 2020. Αντί των 5 μηνών εργασίας που απαιτούνται επί του παρόντος, θα επιστρέψουμε στο προηγούμενο καθεστώς, απαιτώντας μια ελάχιστη περίοδο εργασίας 10-12 μηνών. Αυτή η αλλαγή αναμένεται να κλείσει τα «παράθυρα» για εργαζόμενους που απασχολούνται για μερικούς μήνες και στη συνέχεια βασίζονται στο επίδομα ανεργίας, ενώ ταυτόχρονα αναλαμβάνουν περιστασιακές εργασίες, συχνά με «μαύρες» πληρωμές. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τουριστική βιομηχανία, όπου υπάρχουν ειδικές προβλέψεις για το εποχικό επίδομα ανεργίας. Ωστόσο, θεωρείται κρίσιμο να εξορθολογιστεί η φιλοσοφία του επιδόματος, ώστε ο τουριστικός κλάδος να αποκτήσει πιο μακροπρόθεσμα χαρακτηριστικά και η τουριστική περίοδος να επεκταθεί ουσιαστικά, αντί να ισοδυναμεί η λήξη της με μετακίνηση εργαζομένων στη δεξαμενή του επιδόματος ανεργίας.
Σύμφωνα με την τρέχουσα εργατική νομοθεσία, ένας εργαζόμενος σε εποχιακές επιχειρήσεις αποκτά δικαίωμα στο εποχικό επίδομα εφόσον απασχοληθεί για δύο συνεχόμενες σεζόν και έχει συμπληρώσει 100 ημέρες εργασίας μέσα στο τελευταίο 12μηνο. Δηλαδή, αρκούν 4 μήνες εργασίας για την απόκτηση του επιδόματος. Αντίθετα, ένας κοινός άνεργος χρειάζεται να έχει εργαστεί τουλάχιστον 125 ημέρες μέσα στο τελευταίο 14μηνο για να λάβει επίδομα, χωρίς να υπολογίζονται τα ημερομίσθια των δύο τελευταίων μηνών.
Με συνταγή ΟΟΣΑ
Η παρέμβαση που έχει δρομολογήσει η κυβέρνηση υλοποιείται σύμφωνα με τις συστάσεις του ΟΟΣΑ, ο οποίος αξιολόγησε τη λειτουργία του ελληνικού κράτους πρόνοιας, με το επίδομα ανεργίας να αποτελεί κύριο συστατικό του. Ο ΟΟΣΑ, συγκρίνοντας τον ελληνικό τρόπο απονομής του επιδόματος με εκείνον άλλων ευρωπαϊκών χωρών, καταλήγει στην ανάγκη αναπροσαρμογών, ώστε το επίδομα να είναι πιο ανταποδοτικό και να λειτουργεί ως κίνητρο για την επιστροφή στην αγορά εργασίας. Η ανταποδοτικότητα συνίσταται στην καλύτερη συσχέτιση του μισθού και της ασφαλιστικής ιστορίας με το επίδομα, ειδικά όταν κάποιος βρίσκεται εκτός εργασίας. Αν και το ποσό του επιδόματος ανεργίας δεν αλλάζει κατ' αρχήν, εκτιμάται ότι οι «παλαιότεροι» στην αγορά εργασίας άνεργοι θα εισπράττουν ποσά υψηλότερα από τον κατώτατο μισθό. Ειδικά κατά το πρώτο τρίμηνο της ανεργίας, το ποσό που θα λαμβάνουν θα είναι ακόμη μεγαλύτερο και θα μειώνεται κατά τη διάρκεια του δωδεκαμήνου που το δικαιούνται.
Κυβερνητικά στελέχη αναφέρουν επίσης ότι το ήδη θεσμοθετημένο συμπληρωματικό κίνητρο του νόμου 4921/2022 είναι η επιδότηση εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι συνεχίζεται η χορήγηση του 50% του επιδόματος ανεργίας ακόμη και σε όσους βρίσκουν εργασία κατά τη διάρκεια καταβολής του κανονικού (πλήρους) επιδόματος ανεργίας, έως τη λήξη της προθεσμίας καταβολής.
Συνολική παρέμβαση στα επιδόματα
Το επίδομα ανεργίας δεν θα είναι το μοναδικό που θα περιληφθεί στις ανακοινώσεις του πρωθυπουργού το μεθεπόμενο Σάββατο από το Βελλίδειο. Ανακοινώσεις θα γίνουν και για όλα τα άλλα προνοιακά και κοινωνικά επιδόματα, με στόχο την πιο στοχευμένη απονομή τους σε αυτούς που τα χρειάζονται περισσότερο. Στο πλαίσιο αυτό, θα γίνουν διορθώσεις στην κατηγορία των δικαιούχων, ενώ σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στο επίδομα τέκνων, θα υπάρξει και ονομαστική αύξηση του ποσού.
Σίγουρα, υπάρχουν επιδόματα που αποτελούν «σημαίες» για την κυβέρνηση, με χαρακτηριστικό παράδειγμα τα επιδόματα μητρότητας. Αυτά τα επιδόματα χορηγούνται όχι μόνο σε δημόσιους και ιδιωτικούς υπαλλήλους, αλλά και σε ελεύθερες επαγγελματίες και αγρότισσες, με συνολικά ποσά που, συμπεριλαμβανομένου του επιδόματος γέννησης, φτάνουν ή σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν τα 10.000 ευρώ. Όπως διευκρινίζουν κυβερνητικές πηγές, αυτά τα επιδόματα δεν πρόκειται να αλλάξουν στο ελάχιστο. Αντιθέτως, στόχος της κυβέρνησης είναι η συνεχής ενίσχυσή τους.