Κυριακή, 23 Φεβρουαρίου 2025

Έπασχε ο Ντα Βίντσι από ΔΕΠΥ; Νέα θεωρία νευροψυχολόγων!

Μήπως γι' αυτό δυσκολευόταν να τελειώσει τα έργα του;

24 Μαΐου 2019 11:38
Έπασχε ο Ντα Βίντσι από ΔΕΠΥ; Νέα θεωρία νευροψυχολόγων!

500 χρόνια μετά το θάνατο του Ντα Βίντσι, ένας επιστήμονας θεωρεί πως ο μεγάλος καλλιτέχνης έπασχε από Διαταραχή Ελλειμματικής Προσοχής και Υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ).

Κατά τον επιστήμονα, αυτός είναι και ο λόγος που ο Λεονάρντο Ντα Βίντσι αν και δημιούργησε μερικά από τα πιο εμβληματικά έργα τέχνης στον κόσμο, σύμφωνα με διάφορες ιστορικές πληροφορίες, συχνά δυσκολευόταν να ολοκληρώσει τα έργα του, ακόμη και τη διάσημη «Μόνα Λίζα».

Ο ιταλικής καταγωγής καθηγητής Μάρκο Κατάνι του Ινστιτούτου Ψυχιατρικής, Ψυχολογίας και Νευροεπιστήμης του Βασιλικού Κολλεγίου (King's) του Λονδίνου, ο οποίος έκανε τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Brain", παρουσιάζει μια σειρά από στοιχεία για να στηρίξει τη θεωρία του. Υποστηρίζει ότι η ΔΕΠΥ μπορεί να εξηγήσει όχι μόνο την αναβλητικότητα και τη διάσπαση της προσοχής του Ντα Βίντσι, αλλά επίσης την εντυπωσιακή δημιουργικότητα του και την επιτυχή ενασχόληση του με τόσα διαφορετικά αντικείμενα από τα πεδία της τέχνης και της επιστήμης.

«Αν και είναι αδύνατο να γίνει μια μεταθανάτια διάγνωση για κάποιον που έζησε πριν 500 χρόνια, είμαι πεπεισμένος ότι η ΔΕΠΥ είναι η πιο πειστική και επιστημονικά εύλογη υπόθεση που παρέχει εξήγηση για τη δυσκολία του Λεονάρντο να τελειώσει έργα του. Τα ιστορικά αρχεία δείχνουν ότι δαπανούσε υπερβολικά πολύ χρόνο για να σχεδιάζει τα έργα του, αλλά του έλειπε η επιμονή. Η ΔΕΠΥ θα μπορούσε να εξηγήσει διάφορες πλευρές του ταμπεραμέντου του Λεονάρντο και της παράξενης και ευμετάβλητης μεγαλοφυΐας του», δήλωσε ο Κατάνι.

Η ΔΕΠΥ είναι μια διαταραχή της συμπεριφοράς, που μεταξύ άλλων χαρακτηρίζεται από συνεχή αναβλητικότητα και κωλυσιεργία, την αδυναμία ολοκλήρωσης των εργασιών που αναλαμβάνει κανείς, τη διαρκή περιπλάνηση του νου και μια αδιάκοπη αίσθηση σωματικής και ψυχικής ανησυχίας. Αν και συνήθως διαγιγνώσκεται κατά την παιδική ηλικία, μπορεί επίσης να διαγνωστεί για πρώτη φορά σε ενηλίκους, ακόμη και σε ανθρώπους με πετυχημένες καριέρες.

Οι ιστορικές αναφορές για τη ζωή του αποκαλύπτουν ότι από παιδί ο Λεονάρντο δυσκολευόταν να τελειώσει ό,τι καταπιανόταν. Συνεχώς ήταν αεικίνητος, πηδώντας από το ένα πράγμα στο άλλο. Όπως συμβαίνει συνήθως με όσους έχουν ΔΕΠΥ, κοιμόταν πολύ λίγο και εργαζόταν συνεχώς μέρα-νύχτα, παίρνοντας κατά καιρούς σύντομους υπνάκους.

Ήταν αριστερόχειρας και πιθανώς δυσλεκτικός, κάτι που επίσης συχνά αποτελούν γνωρίσματα των ατόμων με ΔΕΠΥ. 'Αλλο διακριτικό γνώρισμα του ήταν η ακόρεστη περιέργεια, η οποία αποτελούσε τόσο ευλογία (τροφοδοτούσε τη δημιουργικότητα και πρωτοτυπία του), όσο και κατάρα (τον αποσπούσε συνεχώς με νέα ερεθίσματα).

Ο Κατάνι τόνισε ότι, όπως δείχνει και η περίπτωση του Ντα Βίντσι, οι άνθρωποι με ΔΕΠΥ κάθε άλλο πρέπει να θεωρούνται παρά χαμηλής νοημοσύνης και προορισμένοι για μια ζωή γεμάτη προβλήματα. Βέβαια, όπως είπε, «ο ίδιος ο Λεονάρντο θεωρούσε τον εαυτό του κάποιον αποτυχημένο στη ζωή - πράγμα απίστευτο».

Πηγή: Lifo

Αναζωπυρώνονται οι θεωρίες συνωμοσίας για τον θάνατο του Ντα Βίντσι

Ο Λεονάρντο ντα Βίντσι πέθανε σε ηλικία 67 ετών στις 2 Μαΐου του 1519 σε ένα μικρό αρχοντικό στην Κοιλάδα του Λίγηρα που του είχε παραχωρηθεί από τον Βασιλιά Φραγκίσκο Α΄ της Γαλλίας. Με την αφορμή της επετείου των 500 χρόνων από τον θάνατό του, έχει προγραμματιστεί για φέτος μια σειρά μεγάλων εκθέσεων του έργου του, ξεκινώντας από την Πινακοθήκη της Βασίλισσας στο Παλάτι του Μπάκιγχαμ αυτό το μήνα και καταλήγοντας στην έκθεση που θα κάνει εγκαίνια τον Οκτώβριο στο Λούβρο.

Παράλληλα με τις επίσημες αυτές εικαστικές εκδηλώσεις, είναι βέβαιο ότι θα αναζωπυρωθούν με αφορμή την επέτειο οι πάσης φύσεως «άγριες ιστορίες αχαλίνωτης φαντασίας» που συνοδεύουν τον ίδιον και τον έργο του, όπως λέει ο επίτιμος καθηγητής ιστορίας της τέχνης στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης και ένας από τους πιο επιφανείς μελετητές του Λεονάρντο ντα Βίντσι, Μάρτιν Κεμπ.


Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Η Κυρία με την Ερμίνα, 1488-1490

Περισσότερο ως χόμπι, ο Κεμπ έχει συγκεντρώσει και ταξινομήσει κατά καιρούς πολλές από αυτές τις «άγριες θεωρίες». Υπάρχουν οι «μυστικιστές» που πιστεύουν ότι κρυφά μηνύματα για τη φύση του σύμπαντος βρίσκονται στο έργο του, οι «αιρετικοί» που πιστεύουν ότι ο Λεονάρντο ήταν ιδρυτικό μέλος θρησκευτικής σέκτας, οι «γεω-θεωρητικοί» που αναλώνονται στην εξιχνίαση των τοπίων και του φόντου στη «Μόνα Λίζα» και σε άλλους πίνακες, οι «παρενδυτικοί» που πιστεύουν ότι στη «Μόνα Λίζα» απεικονίζεται ο ίδιος ο Λεονάρντο ή κάποιος μαθητής του ντυμένος γυναίκα και οι «θεωρητικοί της επιστημονικής φαντασίας» που πιστεύουν... ό,τι πιο ευφάνταστο και μπορεί να διανοηθεί κανείς.

Σύμφωνα με τον Κεμπ, «νονός» σημαντικού μέρους όλου αυτού του οργίου σπέκουλας είναι βεβαίως ο Νταν Μπράουν, ο συγγραφέας του «Κώδικα ντα Βίντσι»: «Είναι σε μεγάλο βαθμό υπεύθυνος για την ιδέα ότι υπάρχουν κρυμμένοι κώδικες, σύμβολα, λέξεις, αριθμοί, μηνύματα, μυστικές γεωμετρίες όχι μόνο στο έργο του Λεονάρντο αλλά στους πίνακες της Αναγέννησης εν γένει».

Μια από τις διαδεδομένες θεωρίες έχει να κάνει με την φιγούρα του Ιωάννη – και τα αμυδρώς θηλυκά χαρακτηριστικά του – στον «Μυστικό Δείπνο». Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή, δεν απεικονίζεται ο Ιωάννης στον πίνακα αλλά η Μαρία Μαγδαληνή, «μυστικά» όμως με στόχο την παραπλάνηση της Εκκλησίας που επί αιώνες επιχειρεί να αποκρύψει τη σαρκική σχέση ανάμεσα σ΄ εκείνη και τον Ιησού Χριστό.


Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Ο Μυστικός Δείπνος, 1495-1498

Όπως είναι αναμενόμενο όμως, οι περισσότερες θεωρίες συνωμοσίας έχουν να κάνουν με τη «Μόνα Λίζα». Κατά καιρούς διάφοροι ενθουσιώδεις «μελετητές» έχουν ισχυριστεί ότι έχουν «δει» στον πίνακα κεφαλές ζώων (αν τον γυρίσεις ανάποδα ή καλύψεις το ένα σου μάτι καθώς τον παρατηρείς), μικροσκοπικά γράμματα στις κόρες των ματιών της (συγκεκριμένα τα γράμματα L και V, γεγονός που καθιστά την Louis Vuitton ιδανικό εταιρικό χορηγό), ακόμα και συμπτώματα συγκεκριμένων ασθενειών στη μορφή της.

Άλλοι επιμελείς ερευνητές – ντετέκτιβ έχουν κατά καιρούς διαγνώσει στην αινιγματική έκφραση της Μόνα Λίζα, δυσλειτουργικό γάμο, κακή διατροφή, ψυχαναγκαστικό τρίξιμο των δοντιών, κώφωση, παράλυση προσώπου, στραβισμόεγκυμοσύνη, σύφιλη. Το περίφημο χαμόγελό της πάντως αναλύθηκε συστηματικά το 2005 στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ (με την τεχνική υποστήριξη Αμερικανών ειδικών) με τη χρήση του software «αναγνώρισης συναισθημάτων». Το πόρισμα που προέκυψε ήταν ότι η γυναίκα στο πορτρέτο ήταν κατά 83 τοις εκατό ευτυχισμένη, κατά 9 τοις εκατό αηδιασμένη, κατά 6 τοις εκατό φοβισμένη και κατά 2 τοις εκατό θυμωμένη...

Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Μόνα Λίζα, 1503

Σε πιο ρεαλιστική - και πιο χρήσιμη για την εκτίμηση του έργου του ζωγράφου– βάση, ο Κεμπ τονίζει ότι «η επιστημονική εξέταση των έργων του Λεονάρντο ντα Βίντσι έχει διαφωτίσει σημαντικά την εκπληκτική ποικιλία των μεθόδων και των διαφορετικών τεχνικών του: «Ο Λεονάρντο πάντα επεδίωκε κάτι καινούριο. Κάθε σύλληψη μιας νέας ιδέας κινητοποιούσε φρέσκους πειραματισμούς».

Καθώς εκατοντάδες έργα του ταξιδεύουν φέτος ανά τον κόσμο, όλο και περισσότεροι άνθρωποι θα έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν αυτές τις τεχνικές. Τι θα σκεφτόταν όμως άραγε ο ίδιος ο Λεονάρντο ντα Βίντσι για όλες αυτές τις θεωρίες που περιφέρονται επίμονα γύρω από την προσωπικότητα και το έργο του;

«Νομίζω ότι θα το εκτιμούσε πολύ», λέει ο Μάρτιν Κεμπ. «Τον ενδιέφεραν τόσο η φήμη όσο και η ιδέα της υστεροφημίας ή της αθανασίας. Θα ήταν σίγουρα ευτυχής γνωρίζοντας ότι το όνομα του βρίσκεται ακόμα στα χείλη των ανθρώπων».

Πηγή: Lifo.gr

 

Τέχνες

Share