«Ο λέοντας ατενίζει προς την Αλεξάνδρεια, οι συμβολισμοί και οι αριθμοί ξεκλειδώνουν...» - Οι κατασκευαστές του τάφου δείχνουν ξεκάθαρα πού είναι ο Μέγας Αλέξανδρος
Τα ευρήματα τα λένε όλα!
Ο Μέγας Αλέξανδρος και ο τάφος του είναι το μεγάλο μυστήριο της ανθρωπότητας, με ορισμένα ευρήματα κατά καιρούς να ξεσηκώνουν την κουβέντα για το πού βρίσκεται, τη στιγμή που άλλοι λένε πως η σορός του δεν έχει λιώσει.
Ο λέοντας της Αμφίπολης ξεκλειδώνει το μυστικό στο τύμβο Καστά ατενίζοντας την Αλεξάνδρεια. Το ταφικό σύμπλεγμα της Αμφίπολης ίσως λειτουργεί ως καθρέφτης της πόλης που πολεοδόμησε ο Δεινοκράτης κατ εντολή του Μέγα Αλέξανδρου. Οι αποκαλύψεις αυτές του αρχιτέκτονα Μιχάλη Λεφαντζή έγιναν το 2013 όταν ταύτισε το λιοντάρι με το τύμβο.
Από τότε έως σήμερα πρόεκυψαν νέα στοιχεία που πιστοποιούν για μια ακόμη φορά τη χρονολόγηση του μνημείου στο τελευταίο τέταρτο του 4ου πχ αιώνα. Παράλληλα αναδεικνύουν το κοινό σημείο που έχει ο Μακεδονικός Τάφος της Αμφίπολης με την Αλεξάνδρεια, το ναό της Αρτέμιδος στην Έφεσο ,τη Δήλο και τη νεκρική πυρά του Ηφαιστίωνα.
Πώς «προδίδεται» η τοποθεσία του τάφου
Η κεραμική και τα νέα ευρήματα μέσα και έξω από τον τάφο της Αμφίπολης, οι οικοδομικές φάσεις του μνημείου η μελέτη της ζωφόρου σε συνδυασμό με το ψηφιδωτό δάπεδο, οι πόρτες οι σφίγγες και οι Καρυάτιδες θα δώσουν μια πρώτη εικόνα να σκεφτούμε την απάντηση στο ερώτημα για ποιον θα μπορούσε να είχε κατασκευαστεί αυτός ο τάφος που ίσως αποτελεί έναν προθάλαμο για κάτι μεγαλύτερο που κρύβεται στα σπλάχνα του τύμβου Καστά.
Η κατασκευή του ταφικού συμπλέγματος όπως υποστηρίζει από την πρώτη στιγμή ο αρχιτέκτονας Λεφαντζής δείχνει την ύπαρξη Μακεδονικού εμβάτη. Πρόκειται για το συμβατικό μέγεθος που χρησιμοποιούσαν οι αρχιτέκτονες για να βγάλουν τις μαθηματικές αναλογίες μιας κατασκευής. Στην προκειμένη περίπτωση ως μονάδα χρησιμοποιήθηκε το ύψος του Λέοντα.
Το ύψος του βάθρου με ημικίονες και ασπίδες, έχει δυο φορές το ύψος του λιονταριού ενώ συνολικά είναι στα 15,84 μέτρα. Αν το πολλαπλασιάσουμε επί εκατό βρίσκουμε τη διάμετρο του τύμβου που είναι 158, 4 μέτρα και εάν το πολλαπλασιάσουμε επί χίλια βρίσκουμε το μήκος των τοιχών της Αλεξάνδρειας που είναι 15.840 μέτρα.
Από εδώ συνάγεται το πρώτο συμπέρασμα ότι ο σχεδιαστής του τύμβου Καστά είχε απόλυτη γνώση των κατασκευαστικών μεγεθών της Αλεξάνδρειας κάτι που θα επιβεβαιωθεί και από τα νέα στοιχεία που θα ανακοινωθούν. Όσο για τον περίβολο αποτελεί περίβολο με υψηλή γνώση γεωμετρίας.
Η απόδοση κατασκευής του μνημείου στο Δεινοκράτη, σύμφωνα με τους επιστήμονες της ανασκαφής, καθιστά σαφές ότι ο ίδιος πήρε εντολή από τον Μέγα Αλέξανδρο ή από κάποιο πρόσωπο του πολύ στενού περιβάλλοντός του να φτιάξει το συγκεκριμένο οικοδόμημα στη μακεδονική πόλη, το οποίο προοριζόταν για κάποιο υψηλό πρόσωπο της μακεδονικής δυναστείας.
Προφανώς, ο αρχιτέκτονας του τύμβου ήθελε να αποδώσει έναν έντονο συμβολισμό για το πρόσωπο ή τα πρόσωπα που τάφηκαν στο εσωτερικό του και ήθελε να συνδέσει με αυτό τον τρόπο τη Μακεδονία με την Αλεξάνδρεια.
«Ένα τσουνάμι βούλιαξε τμήμα της πόλης, τα θεμέλια για χιλιάδες χρόνια θάφτηκαν σε...» - Έγινε γνωστός ο τόπος όπου είναι θαμμένος ο Μέγας Αλέξανδρος
Η σορός του Μεγάλου Αλεξάνδρου, ή έστω ο τάφος του, αναζητούνται ακόμη και σήμερα, με πολλούς πάντως να θεωρούν πως έχει ήδη βρεθεί σε διάφορες τοποθεσίες, χωρίς να υπάρχει ιδιαίτερα σαφής απάντηση.
Νέα στοιχεία για το πού μπορεί να βρίσκεται ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου φέρνουν στο φως αρχαιολογικές έρευνες στην αρχαία βασιλική συνοικία στην Αλεξάνδρεια από την αρχαιολόγο Καλλιόπη Παπακώστα, όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του National Geographic.
Η κ. Παπακώστα πραγματοποιούσε έρευνες για 14 χρόνια στους κήπους του Σαλαλάτ, στην καρδιά της Αλεξάνδρειας, για ίχνη του μεγάλου Έλληνα στρατηλάτη, όταν, μετά από πολλές άκαρπες προσπάθειες, βρέθηκε κάτι που αναπτέρωσε τις ελπίδες της: Ένα άγαλμα της ελληνιστικής περιόδου, που είχε όλα τα χαρακτηριστικά του Αλέξανδρου.
Επτά χρόνια αργότερα, η κ. Παπακώστα, που διευθύνει το Ελληνικό Ινστιτούτο Έρευνας Αλεξανδρινού Πολιτισμού, έχει κάνει ανασκαφές σε βάθος άνω των 10 μέτρων, ανακαλύπτοντας τη βασιλική συνοικία της πόλης. Εκεί, όπως αναφέρει το National Geographic, ίσως να κρύβεται ένα από τα μεγαλύτερα «έπαθλα» της σύγχρονης αρχαιολογίας: Ο τάφος του Μεγάλου Αλεξάνδρου.
Η πορεία της σορού του μεγάλου στρατηλάτη
Η σορός του Μακεδόνα βασιλιά τάφηκε αρχικά στη Μέμφιδα και μετά στην Αλεξάνδρεια, όπου ο τάφος του αντιμετωπιζόταν ως ο ναός ενός θεού. Ωστόσο, ήταν οι φυσικές καταστροφές και όχι εχθρικές δυνάμεις που ήταν η μεγαλύτερη απειλή: Το 356 μΧ ένα τσουνάμι σάρωσε την πόλη, σηματοδοτώντας την έναρξη μιας περιόδου σεισμών και αύξησης της στάθμης της θάλασσας. Επίσης, τα νερά του Νείλου έκαναν να βουλιάζει σταδιακά τμήμα της πόλης. Αν και η πόλη επέζησε, για να συμβεί αυτό οι κάτοικοί της έχτιζαν πάνω στα παλαιότερα τμήματα, και αυτό είχε ως αποτέλεσμα να θαφτούν και να ξεχαστούν τα θεμέλια και τα αρχαιότερα τμήματα της Αλεξάνδρειας. Αρχαίοι συγγραφείς όπως ο Στράβων, ο Λέων ο Αφρικανός και άλλοι αναφέρονται στον τάφο, ωστόσο η θέση του σε σχέση με τη σύγχρονη πόλη παραμένει μυστήριο.
Αυτό βέβαια δεν έχει εμποδίσει τις αρχαιολογικές έρευνες: Ενδεικτικά, αρχεία δείχνουν πάνω από 140 ανασκαφές, καμία εκ των οποίων δεν βρήκε τον τάφο.
Η κ. Παπακώστα συνεχίζει τις έρευνες χρησιμοποιώντας ως οδηγό αρχαία κείμενα και έναν χάρτη του 19ου αιώνα. Παράλληλα, χρησιμοποιεί καινούρια τεχνολογία, όπως η ERT (τομογραφία ηλεκτρικής αντίστασης) για να βρίσκει πού πρέπει να γίνουν ανασκαφές. Η εν λόγω τεχνολογία περνά ηλεκτρικό ρεύμα στο έδαφος, μετρά την αντίσταση που αυτό συναντά και εντοπίζει τα αντικείμενα που κρύβονται κάτω από την επιφάνεια. Μέχρι τώρα έχουν εντοπιστεί 14 ανωμαλίες που ενδεχομένως να είναι θαμμένα κτίρια.
Χρησιμοποιώντας αυτές και άλλες μεθόδους, η Ελληνίδα αρχαιολόγος ανακαλύπτει όλο και περισσότερα από την αρχαία βασιλική συνοικία- περιλαμβανομένου ενός ρωμαϊκού δρόμου και των απομειναρίων ενός μεγάλου δημοσίου κτιρίου, που θα μπορούσε να δώσει περισσότερα στοιχεία για τη θέση του τάφου. Η ίδια, η οποία, όπως υπογραμμίζεται στο δημοσίευμα του National Geographic, επιμένει στην ίδια περιοχή εδώ και πάνω από 21 χρόνια, καθώς γίνεται όλο και πιο σίγουρη πως πλησιάζει στον τάφο. «Σίγουρα, δεν είναι εύκολο να τον βρεις. Αλλά, σίγουρα, είμαι στο κέντρο της Αλεξάνδρειας, στη βασιλική συνοικία, και οι πιθανότητες είναι υπέρ μου» λέει η ίδια.
«Ψυχρή» αλήθεια για τον τάφο του Μεγάλου Αλεξάνδρου: «Ο ετεροθαλής αδελφός του φορά πανοπλία που δείχνει...»
Η θέση ταφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου παραμένει ένας από τους άλυτους γρίφους της Ιστορίας. Και ίσως να μην λυθεί ποτέ που θάφτηκε το σώμα του απόλυτου στρατηλάτη, αλλά πλέον είμαστε σχεδόν πεπεισμένοι ότι κατέχουμε προσωπικά αντικείμενα που εκείνος είχε χρησιμοποιήσει.
Στις 8 Νοεμβρίου 1977 έρχεται στο φως το ταφικό μνημείο της Βεργίνας. Είναι η κορυφαία στιγμή της καριέρας (ίσως και της ζωής) του Μανώλη Ανδρόνικου. Του Έλληνα αρχαιολόγου που λίγο αργότερα θα διατυπώσει την άποψη ότι εκεί βρίσκεται ο τάφος του Φίλιππου Β’, του πατέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Η Βεργίνα, πέρα από κάθε αμφιβολία, αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες και σημαντικότερες αρχαιολογικές ανακαλύψεις του περασμένου αιώνα.
Μέσα στη διάρκεια των χρόνων πολλοί ήταν εκείνοι που δοκίμασαν είτε να υποβαθμίσουν είτε να αναβαθμίσουν το περιεχόμενο που βρέθηκε εκεί, αλλά η επιστημονική σημασία της παραμένει αναλλοίωτη, ακόμη και μετά από σχετικά πρόσφατες νέες μελέτες, οι οποίες έρχονται να φέρουν ανατροπές αλλά και επιβεβαιώσεις των αρχικών θεωριών.
Νεότερη επιστημονική έρευνα που δημοσιεύθηκε στο αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό Proceedings of the National Academy of Sciences και στην οποία συμμετείχαν παλαιοανθρωπολόγοι, με επικεφαλής τον καθηγητή Αντώνιο Μπαρτσιώκα, έρχεται να πει την ιστορία ελαφρώς διαφορετικά από ό,τι την είχαμε μάθει.
Η ανατροπή έχει να κάνει με τον ακριβή τόπο ταφής του Φιλίππου του Β’, που σύμφωνα με τον Ανδρόνικο ήταν ο Τάφος ΙΙ, ή όπως έμεινε γνωστός ο Τάφος του Φιλίππου. Η έρευνα των οστών αποδεικνύει ότι ο βασιλιάς της Μακεδονίας όντως είχε ταφεί στο μνημείο, αλλά στον Τάφο Ι.
Εκεί όπου πιστοποιήθηκε ότι ένα οστό έφερε τραύμα αντίστοιχο με αυτό που επιβεβαιώνουν πολλοί ιστορικοί (μεταξύ των οποίων ο Πλούταρχος και ο Σενέκας) ότι είχε ο Φίλιππος, το οποίο προέκυψε από μάχη όταν χτυπήθηκε από δόρυ το 336 π.Χ, περίπου τρία χρόνια πριν τον θάνατό του.
Ουσιαστικά, δηλαδή, για πρώτη φορά –και μέσω αυτής της έρευνας- υπάρχει μια σαφής ταυτοποίηση, με την μόνη διαφορά ότι ο Μακεδόνας Βασιλιάς βρίσκεται στον Τάφο Ι και όχι στον Τάφο ΙΙ. Στον ίδιο χώρο με τα οστά (συμπεριλαμβανομένου κι εκείνου που έφερε το τραύμα μέσω του οποίου έγινε η ταυτοποίηση) βρέθηκε και άλλο σκελετικό υλικό, που συνάδει με μια νεαρή γυναίκα, αλλά και ένα νήπιο αγνώστου φύλου.
Οι μελετητές θεωρούν ότι πρόκειται για την τελευταία σύζυγό του Κλεοπάτρα και το νεογέννητό τους, που δολοφόνησε η μητέρα του Μεγάλου Αλεξάνδρου, Ολυμπιάδα. Γεγονός που ουσιαστικά ταυτίζει τα αρχαιολογικά με τα εργαστηριακά ευρήματα.
Αφού, λοιπόν, ο Φίλιππος ο Β’ είναι θαμμένος στον Τάφο Ι, ποιος βρίσκεται στον Τάφο ΙΙ. Και σε ποιον ανήκει η πανοπλία και τα υπόλοιπα αντικείμενα που ήρθαν στο φως; Για πολύ καιρό θεωρήθηκε ότι εκεί βρισκόταν ο πατέρας του Μεγαλέξανδρου εξαιτίας των καλαμίδων που είχαν διαφορετικό μέγεθος και «ταίριαζαν» στην ιστορία με την αναπηρία που άφησε στον Φίλιππο ο τραυματισμός στο πόδι.
Όμως ο καθηγητής Μπαρτσιώκας και οι συνεργάτες του πιστεύουν ότι οι περικνημίδες ανήκουν στην Ευρυδίκη, την σύζυγο του Φιλίππου Γ’ του Αριδαίου, η οποία έπαιρνε μέρος σε μάχες και είχε έναν τραυματισμό αντίστοιχο στο πόδι, άρα χρειαζόταν επίσης ανάλογη προστασία με διαφορετικού μεγέθους εξοπλισμό. Αυτό από μόνο του ίσως να μην έχει κάποια ιστορική σημασία, αλλά εφόσον είναι ακριβές, δίνει μια εντελώς διαφορετική υπόσταση στα υπόλοιπα ευρήματα.
Εφόσον τα στοιχεία είναι ακριβή, η πανοπλία στον Τάφο ΙΙ δεν είναι δυνατό να ανήκει στον Αριδαίο, ο οποίος ήταν ετεροθαλής αδελφός του Αλεξάνδρου, αλλά όντας πνευματικά ασταθής, δεν έλαβε μέρος σε καμία μάχη στα 6 χρόνια που κράτησε η βασιλεία του.
Σύμφωνα, λοιπόν, με τους ερευνητές, η πανοπλία, η ασπίδα και τα όπλα στο μνημείο ΙΙ θα μπορούσαν να ανήκουν μόνο σε ένα πρόσωπο. Στον Μέγα Αλέξανδρο, του οποίο η «παρουσία» (έστω και μέσω των προσωπικών αντικειμένων του) σε συνδυασμό με την επιβεβαίωση της ταφής του Φιλίππου του Β, έρχεται να κάνει ακόμη πιο σημαντική την ιστορική αξία του ταφικού μνημείου της Βεργίνας.
Aκολουθήστε μας στo Google News
