Σαν Σήμερα, 19 Νοεμβρίου 1942: Η μάχη του Στάλινγκραντ - Ξεκινάει η αντεπίθεση του Κόκκινου Στρατού
Η πόλη που ταυτίστηκε με την δράση κατά των Ναζί
Το Στάλιγκραντ μια πόλη-σύμβολο της αντίστασης του Σοβιετικού λαού στον αγώνα ενάντια στον ναζισμό. Η νίκη των στρατευμάτων μας στο Στάλιγκραντ αποτέλεσε την απαρχή της ριζικής αλλαγής του πολέμου υπέρ της ΕΣΣΔ...», έγραψε ο Στρατάρχης Ζούκοφ.
Μια νίκη που ο Κόκκινος Στρατός πλήρωσε με θυσίες και ποταμούς αίματος, κατακτώντας την μέσα από σκληρές μάχες σώμα με σώμα. Από στενό σε στενό και από κτίριο σε κτίριο, μέσα στα ερείπια…
Το χρονικό της μάχης που γράφτηκε στην ιστορία
Η μάχη του Στάλινγκραντ ξεκίνησε στις 23 Αυγούστου 1942. Μέχρι τον Νοέμβριο του ίδιου έτους, το 90% της πόλης βρισκόταν υπό γερμανικό έλεγχο. Ωστόσο, ο Κόκκινος Στρατός δεν είχε ακόμα πει την τελευταία του λέξη. Στις 19 Νοεμβρίου 1942, οι Σοβιετικοί εξαπέλυσαν αντεπίθεση με την κωδική ονομασία «Ουρανός».
Το σχέδιο είχε εκπονηθεί από τους στρατηγούς Γκιόργκι Ζούκοφ και Αλεξάντρ Βασιλιέφσκι και εγκρίθηκε νωρίτερα, στις 13 Νοεμβρίου, από την ανώτατη διοίκηση και το γενικό επιτελείο. Στόχευε να περικυκλώσει και να εξουδετερώσει τον εχθρό στο Στάλινγκραντ. Η στρατηγική επιδίωξη ήταν να πλήξει τις εφεδρικές δυνάμεις της 6ης Γερμανικής Στρατιάς, οι οποίες αποτελούνταν από στρατιώτες των συμμαχικών χωρών των Ναζί (Ιταλούς, Κροάτες, Ρουμάνους, Ούγγρους) καθώς και από ντόπιους συνεργάτες των Γερμανών.
Θυμηθείτε επίσης το παρασκήνιο πίσω από την επίθεση στην Ρωσία προεδρίας, πλέον, Τραμπ
Η σοβιετική αντεπίθεση υπό τον στρατηγό Νικολάι Βατούτιν εκδηλώθηκε με τρεις στρατιές και σημείωσε πλήρη επιτυχία. Επρόκειτο για μια αντεπίθεση μεγάλης κλίμακας με δύο κύριες κατευθύνσεις, 80 χιλιόμετρα βόρεια και νότια της γερμανικής επίθεσης, με το Στάλινγκραντ ως κεντρικό σημείο. Η αντεπίθεση αιφνιδίασε τους Γερμανούς, αποτελώντας ελιγμό βαθιάς διείσδυσης που απέφευγε την κύρια γερμανική δύναμη στο Στάλινγκραντ (250.000 άνδρες της 6ης Στρατιάς και της 4ης Τεθωρακισμένης Στρατιάς) και στόχευε στις πιο αδύναμες και εκτεθειμένες πτέρυγες, οι οποίες βρίσκονταν στην ανοικτή στέπα.
Στις 23 Νοεμβρίου, οι δύο άκρες της «λαβίδας» ενώθηκαν στο Καλάτς, 100 χιλιόμετρα δυτικά του Στάλινγκραντ, ολοκληρώνοντας την περικύκλωση των γερμανικών δυνάμεων στην πόλη. Η γερμανική ανώτατη διοίκηση ζήτησε από τον Χίτλερ να επιτρέψει στον Πάουλους και τις δυνάμεις του να επιχειρήσουν τη διάσπαση του κλοιού και την υποχώρησή τους προς τη σύνδεση με τα γερμανικά στρατεύματα στα δυτικά. Αυτή η πρόταση απορρίφθηκε.
Η έλευση του χειμώνα επιδείνωσε σημαντικά την κατάσταση για τους Γερμανούς, καθώς οι προμήθειές τους μειώνονταν δραματικά. Ο Χίτλερ διέταξε την αεροπορική ενίσχυση των στρατευμάτων του Πάουλους, όμως η «Λουφτβάφε» κατάφερε να παραδώσει μόνο ένα μικρό μέρος των απαραίτητων εφοδίων. Η αερογέφυρα που οργανώθηκε για τον ανεφοδιασμό των εγκλωβισμένων γερμανικών δυνάμεων απέτυχε οικτρά. Η σοβιετική αντιαεροπορική άμυνα κατέρριψε 490 γερμανικά αεροπλάνα.
Ο ρόλος του Χίτλερ
Στα μέσα Δεκεμβρίου, ο Χίτλερ έδωσε εντολή σε έναν από τους κορυφαίους διοικητές του, τον Στρατάρχη Έριχ φον Μανστάιν, να συγκροτήσει έναν ειδικό σχηματισμό με στόχο τη διάσωση των δυνάμεων του Πάουλους, προχωρώντας προς ανατολάς στην επιχείρηση «Χειμερινή Θύελλα» (Unternehmen Wintergewitter). Ωστόσο, τα στρατεύματα του Μάνσταϊν δεν κατάφεραν να διασπάσουν τον σοβιετικό κλοιό.
Στις 16 Δεκεμβρίου 1942, ξεκινά νέα σοβιετική επίθεση με την κωδική ονομασία «Κρόνος». Ο Χίτλερ διέταξε τις γερμανικές δυνάμεις να πολεμήσουν μέχρις εσχάτων, προάγοντας τον Πάουλους σε Στρατάρχη και υπενθυμίζοντάς του ότι κανένας Γερμανός αξιωματικός τέτοιου βαθμού δεν είχε παραδοθεί ποτέ. Στις 8 Ιανουαρίου, οι Σοβιετικοί κάλεσαν τον Πάουλους να παραδοθεί, αλλά το γερμανικό επιτελείο απέρριψε τους όρους της συνθήκης.
Στις 10 Ιανουαρίου 1943, οι Σοβιετικοί εξαπέλυσαν μια σφοδρή συνδυαστική επίθεση χρησιμοποιώντας πυροβολικό, αεροπορία, τεθωρακισμένα και πεζικό. Η 6η Γερμανική Στρατιά βρέθηκε περικυκλωμένη από επτά σοβιετικές στρατιές, και στις 31 Ιανουαρίου, ο Πάουλους αποφάσισε να παραδοθεί, φέρνοντας μαζί του 22 στρατηγούς. Στις 2 Φεβρουαρίου 1943, έπεσαν και οι τελευταίοι θύλακες ναζί, με συνολικά 91.000 Γερμανούς στρατιώτες να παραδίδονται στους Σοβιετικούς.
Την ίδια μέρα, με την ολοκλήρωση της παράδοσης των ναζί, ο Στάλιν απηύθυνε ημερήσια διαταγή προς τα στρατεύματα του Ντον, όπου έλεγε: «Στον αντιπρόσωπο του Αρχηγείου της Ανωτάτης διοίκησης του στρατού, στρατάρχη του πυροβολικού σ. Βορόνοφ. Στον διοικητή των στρατευμάτων του μετώπου του Ντον, στρατηγό σ. Ροκοσόφσκι. Συγχαίρω εσάς και τα στρατεύματα του μετώπου του Ντον για το επιτυχημένο ξεκαθάρισμα των εχθρικών στρατευμάτων που είχαν κυκλωθεί κοντά στο Στάλινγκραντ. Εκφράζω τις ευχαριστίες μου σε όλους τους μαχητές, διοικητές και πολιτικούς καθοδηγητές του μετώπου του Ντον για τις εξαιρετικές αυτές πολεμικές επιχειρήσεις».
Στις 3 Φλεβάρη η Ανώτατη Διοίκηση Ενόπλων Δυνάμεων της Γερμανίας εξέδωσε ένα ειδικό ανακοινωθέν στο οποίο αναφερόταν: «Η μάχη του Στάλινγκραντ ετελείωσε. Πιστοί στον όρκον των να πολεμήσουν μέχρι τελευταίας πνοής, οι άνδρες της Έκτης Στρατιάς, υπό την υποδειγματικήν ηγεσίαν του στρατάρχη Πάουλους, κατεβλήθησαν υπό της υπεροχής του εχθρού και υπό των δυσμενών συνθηκών που αντιμετωπίζουν αι δυνάμεις μας». Στη Γερμανία κηρύσσεται τετραήμερο πένθος.
Συνολικά, οι απώλειες των ναζιστικών στρατευμάτων και των φασιστών συμμάχων τους έφτασαν τους 800.000 νεκρούς και τραυματίες. Κατά τη σοβιετική αντεπίθεση, καταστράφηκαν δύο γερμανικές, μία ιταλική και δύο ρουμανικές στρατιές. Συνολικά, εξοντώθηκαν ολοκληρωτικά 32 γερμανικές μεραρχίες και 3 ταξιαρχίες. Επιπλέον, 16 μεραρχίες υπέστησαν απώλειες της τάξης του 50%-75%, καθιστώντας τις μη αξιόμαχες.
Οι απώλειες για το Σοβιετικό λαό υπήρξαν τεράστιες. Οι νεκροί και οι τραυματίες ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο. Στο Στάλινγκραντ, ο στρατός των εργατών και αγροτών, πληρώνοντας βαρύ φόρο σε αίμα, κατέστρεψε τη ναζιστική πολεμική μηχανή του Χίτλερ.
Η Μάχη του Στάλινγκραντ σηματοδότησε την αρχή του τέλους για τη ναζιστική Γερμανία. Για τον Κόκκινο Στρατό, αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης για τη μεγάλη νίκη, η οποία ολοκληρώθηκε με την κατάληψη του Βερολίνου, απελευθερώνοντας τους λαούς της Ευρώπης από τον χιτλερικό ζυγό. Στην ομιλία του για την 25η επέτειο από την ίδρυση του Κόκκινου Στρατού, ο Στάλιν περιέγραψε τη μάχη του Στάλινγκραντ ως «τη μεγαλύτερη στην ιστορία των πολέμων».
Aκολουθήστε μας στo Google News
